Rozwód - czyli co warto wiedzieć....

RozwódW pierwszej kolejności należy wskazać, że kwestie rozwodu reguluje Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy a w szczególności art. 56-58 krio.

W art. 56 krio określone zostały przesłanki orzeczenia rozwodu.

§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Wyróżniamy wobec tego pozytywne i negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu.

Do pozytywnych przesłanek rozwodu należy:

1. Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, oraz

2. Trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Rozkład pożycia małżonków jest zupełny, gdy wszystkie więzy łączące małżonków (duchowe, fizyczne i gospodarcze) uległy zerwaniu. Dużo wątpliwości budzi więzi gospodarcza, ponieważ mając na uwadze dzisiejsze stosunki ekonomiczne wiele małżonków, pomimo tego, że ustała pomiędzy nimi więź duchowa i fizyczna zamieszkują ze sobą, ponieważ sytuacja finansowa jednego z małżonków nie pozwala mu na wyprowadzenie się ze wspólnie zajmowanego mieszkania. I tu przeważnie powstaje wiele wątpliwości, czy pomimo tego sąd orzeknie rozwód ?I tak jak wskazałam powyżej, jeśli pomiędzy stronami ustały dwie pozostałe więzi Sąd orzeknie rozwód. Przyjmuje się w orzecznictwie, że :”Jeżeli przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, wywołane szczególnymi okolicznościami (np. wspólnym zamieszkiwaniem), rozkład pożycia można mimo to uznać za zupełny. Zob. też wyr. SA w Katowicach z 28.10.2004 r. (I ACa 375/04, Legalis)”. Wystarczy, aby każdy z małżonków oddzielnie robił zakupy, prał sobie ubrania czy sprzątał pomieszczenie w którym zamieszkuje.

Trwały rozkład pożycia jest wtedy, gdy doświadczenie życiowe pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Należy wskazać, że w praktyce przyjmuje się czas około 6 miesięcy. Jednak trzeba mieć na uwadze także długość trwania związku małżeńskiego stron, bowiem nie w każdym przypadku okres 6 miesięcy będzie wystarczający dla określenia czy rozkład pożycia małżeńskiego jest trwały.

 

Należy pamiętać ! Zupełność rozkładu pożycia i jego trwałość muszą występować łącznie.

 

Do negatywnych przesłanek rozwodu należy:

1. Sprzeczność rozwodu z dobrem dziecka.

Zakaz orzeczenia rozwodu, gdy wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków, podyktowany został względami ochrony młodego pokolenia i troską o jego wychowanie. Należy wskazać, że badając tą negatywną przesłankę Sąd przeprowadza dowód z opinii świadków, dowód z wywiadu kuratora lub opinii psychologa lub OZSS. Sąd bada czy w związku z orzeczonym rozwodem więzi dziecka z rodzicem nie sprawującym bezpośredniej opieki nie ulegnie znacznemu pogorszeniu, albo czy samo orzeczenie rozwodu nie wpłynie negatywnie na sferę psychiczną dziecka.

2. zasady współżycia społeczne

Orzeczenie rozwodu może okazać się sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zwłaszcza wówczas, gdy jeden z małżonków jest nieuleczalnie chory, wymaga pomocy moralnej i materialnej współmałżonka i rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę. Niekiedy przeciwko udzieleniu rozwodu mogą przemawiać względy natury społeczno-wychowawczej, które – jak podnoszą wytyczne SN z 1968 r. – nie pozwalają, by orzeczenie rozwodu sankcjonowało stan faktyczny powstały na tle złego traktowania, złośliwego stosunku do współmałżonka lub do dzieci albo na tle innych przejawów lekceważenia małżeństwa i rodziny lub obowiązków rodzinnych

3. zasada rekryminacji

Sąd nie orzeknie rozwodu, jeżeli wnosi o niego małżonek wyłącznie winny rozpadowi małżeństwa. Od tej zasady istnieją dwa wyjątki:

- drugi małżonek wyraża zgodę na rozwód,

- odmowa zgody przez drugiego małżonka jest w okolicznościach danej sprawy sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

 

Art. 57 krio – odnosi się do winy w rozkładzie pożycia

§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.

§ 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

 

W naszym ustawodawstwie istnieje możliwość orzeczenia rozwodu:

- z winy jednego małżonka,

- z winy obu małżonków

- bez orzekania o winie.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że Sąd nie degraduje winy – a więc nie ocenia, który z małżonków jest bardziej winy rozpadowi małżeństwa. Jeżeli Sąd orzekający rozwód uzna, że jeden z małżonków choć w małym stopniu przyczynił się do rozpadu związku małżeńskiego orzeknie rozwód z winy obu stron.

Sąd orzeknie rozwód bez orzekania winy wyłącznie na wspólny wniosek obu stron.

W tym miejscu chcę zwrócić uwagę, że jeżeli ktoś z Państwa wniesie pozew o rozwód bez orzekania o winie a współmałżonek nie wyrazi na to zgody będziecie musieli Państwo w związku z tym zmienić swoje stanowisko w sprawie i wnieść o orzeczenie rozwodu z winy obu stron lub drugiego małżonka.

Chciałabym także wskazać, że jeśli strony wspólnie ustalą, że chcą rozwód bez orzekania o winie Sąd ogranicza postępowanie dowodowe do przesłuchania stron, a jeśli małżeństwo posiada dzieci to dodatkowo w sprawie przesłuchiwany jest świadek, ewentualnie Sąd zleca wywiad kuratora w celu ustalenia okoliczności czy na rozwodzie nie ucierpi dobro dziecka.

 

Art. 58 kro określa co winno znaleźć się w wyroku rozwodowym.

§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

§ 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

 

A więc w wyroku rozwodowym Sąd powinien orzec o:

1. winie w rozpadzie związku małżeńskiego,

2. sposobie korzystania z mieszkania stron, jeśli któraś ze stron wystąpi o to

3. kosztach postępowania

Jeśli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci to Sąd orzeka o;

4. władzy rodzicielskiej rodziców nad dzieckiem,

5. kontaktach małoletniego z rodzicami,

6. alimentach,

Należy wskazać, że na zgodny wniosek stron Sąd może odstąpić od regulowania kontaktów dziecka z rodzicem, który nie sprawuje nad nim bezpośrednio opieki. O tym jednak napiszę szczegółowo w innym artykule.

Należy także pamiętać, że Sąd może na wniosek jednego z małżonków orzec eksmisję jednego z małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania, alimenty. Na zgodny wniosek stron Sąd dokonuje podziału majątku wspólnego.

Opłata od pozwu rozwodowego wynosi 600,00 złotych. Ponosi ją strona, która wnosi pozew. Jeżeli Sąd orzeknie rozwód bez orzekania o winie to zwróci połowę opłaty od pozwu na rzecz powoda, a połowę pozostałej kwoty podzieli pomiędzy stronami.

Pozew o rozwód składa się w sądzie okręgowym, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Jeżeli potrzebujecie Państwo informacji, pomocy przy napisaniu pozwu lub odpowiedzi na pozew w sprawie o rozwód lub chcecie Państwo, aby w sprawie reprezentował Was profesjonalny pełnomocnik zapraszam do kontaktu z Kancelarią.

 

Z poważaniem
Adwokat Katarzyna Kowalczyk