Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka - krok po kroku
Patrząc z perspektywy zawodowej widzę, że coraz więcej Klientów nie wie w jaki sposób, ani co ma zrobić żeby odrzucić spadek w imieniu swojego małoletniego dziecka. Często przychodzą do mnie Klienci do Kancelarii w celu przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia woli w imieniu małoletniego dziecka o odrzuceniu spadku, bowiem myśleli, że wyrażenie zgody przez Sąd na odrzucenie spadku jest jednoznaczne z tym, że spadek ten został odrzucony. Niestety jest to błędne myślenie, które może skutkować tym, że dziecko przyjmie spadek w którym znajdują się same długi.
Dlatego właśnie powstał ten artykuł, aby pomóc moim Klientom, a także innym rodzicom, którzy stoją przed koniecznością odrzucenia spadku w imieniu swojego dziecka. No, ale zacznijmy od początku.... :)
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka jest czynnością prawną przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka. A co to oznacza w praktyce ? To wyjaśnia art. 101 § 3 k.r.o., który wskazuje, że rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
W związku z tym zgodnie z art. 156 k.r.o. opiekun prawny powinien uzyskiwać zezwolenia sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.
I tak naprawdę doszliśmy do tego, jak wygląda postępowanie w przypadku odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka. Jest to postępowanie dwuetapowe – proszę to sobie zapamiętać, bowiem jest to bardzo istotne.
I ETAP ODRZUCENIA SPADKU W IMIENIU MAŁOLETNIEGO
Aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego w pierwszej kolejności należy złożyć wniosek do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, Wydział Rodzinny i Opiekuńczy o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Proszę pamiętać, aby wniosek został złożony w terminie 6 miesięcy od kiedy dowiedzieliście się Państwo, że dziecko jest spadkobiercą zmarłego – to będzie m.in. chwila śmierci spadkodawcy, moment odrzucenia spadku po zmarłym przez rodzica lub inną osobę z rodziny.
Wniosek ten powinien zostać zatytułowany: Wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka. Proszę go złożyć osobiście w Sądzie (wtedy proszę wziąć jeden egzemplarz wniosku na którym pracownik Biura Podawczego przybije potwierdzenie złożenia) lub wyślijcie listem poleconym, żeby mieć potwierdzenie nadania. – jest to bardzo istotne o czym będę wspominać w dalszej części artykułu :)
W tym wniosku wnosicie Państwo o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez małoletniego po spadkodawcy.
Mniej więcej tak powinna brzmieć formułka:
„Działając w imieniu własnym wnoszę o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu majątkiem mojego małoletniego syna …… urodzonego w dniu …………. – odrzucenie w imieniu małoletniego spadku po ……. zmarłym w dniu …………. w…………”
Kolejnym ważnym elementem tego wniosku jest uzasadnienie w którym musicie przekonać Sąd, że dla dobra dziecka i w jego interesie najlepszym rozwiązaniem będzie odrzucenie spadku po wskazanym zmarłym. W tym celu:
- wskazujecie Państwo czy zmarły pozostawił po sobie jakiś majątek np. nieruchomość, wartościowe rzeczy ruchome (samochód, drogą biżuterię) – dobrze by było, żeby przy wniosku oszacować jej wartość może to być wycena rzeczoznawcy przy nieruchomości, ewentualnie ogłoszenia z Internetu,
- wskazanie jakie zadłużenie zmarły po sobie zostawił – dobrze jeśli macie Państwo możliwość dołączenia jakiś wezwań do zapłaty, umów kredytowych, informacji o sygnaturach toczących się z udziałem zmarłego o zapłatę lub sygnatury spraw komorniczych. Jeśli jednak zmarłym jest daleki krewny i takich dokumentów nie jesteście w stanie zdobyć to można powołać na świadka osobę z bliskiego otoczenia spadkodawcy, który złoży przed Sądem zeznania i wskaże, że zmarły posiadał zadłużenia i wskaże mniej więcej ich wysokości,
- wskazujecie Państwo, że zgodne z dobrem dziecka jest odrzucenie tego spadku w jego imieniu, bo np. zmarły posiadał wyłącznie zadłużenia i nie posiada żadnego wartościowego majątku, zadłużenia w znacznym stopniu przekraczają wysokość majątku, który po zmarłym pozostał.
Proszę nie pisać do Sądów lakonicznych wniosków i uzasadnień, bowiem Sąd w tym zakresie kieruje się wyłącznie dobrem i interesem dziecka a nie Państwa życzeniem, czy chcecie aby dziecko przyjęło spadek po zmarłym czy nie. Sąd musi mieć podstawy do wydania korzystnego dla Państwa rozstrzygnięcia. Brak wykazania zadłużeń zmarłego w toku postępowania może skutkować tym, że Sąd oddali Państwa wniosek.
Sąd rozpoznaje Państwa wniosek na posiedzeniu jawnym na który jesteście wzywani. Sąd słucha Was w charakterze strony na okoliczność sytuacji materialnej zmarłego i przesłuchuje świadków, jeśli ich Państwo zawnioskujecie.
Jeśli Sąd wyrazi zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego to proszę już w tym samym dniu złożyć wniosek o doręczenie wam odpisu prawomocnego postanowienia w tej sprawie (koszt takiego odpisu to 20,00 złotych).
I na tym kończymy pierwszy etap postępowania. Gdy dostaniecie do domu prawomocne postanowienie lub odbierzecie je osobiście w Sądzie zaczyna się drugi etap :)
II ETAP POSTĘPOWANIA W PRZEDMIOCIE ODRZUCENIA SPADKU
Gdy macie już prawomocne postanowienie o wyrażeniu zgody na odrzucenie spadku w imieniu swojego dziecka możecie wreszcie złożyć oświadczenie w jego imieniu o odrzuceniu spadku po zmarłym. Można to zrobić dwojako:
1. złożyć wniosek do Sądu o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.
2. przed Notariuszem.
Jeśli chodzi o kwestię techniczne i to jakie dokumenty będą potrzebne, aby odrzucić spadek w imieniu dziecka przed notariuszem to:
- akt urodzenia dziecka
- postanowienie Sądu Rejonowego o wyrażeniu zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka
- kopię wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego z potwierdzeniem jego złożenia lub potwierdzenie nadania do sądu
Dlaczego ten ostatni dokument jest potrzebny ? Bo pewnie jak Państwo wiecie odrzucić spadek można w terminie 6 miesięcy od chwili dowiedzenia się o tym, że jest się spadkobiercom. Czasami zdarza się tak, że postępowanie sądowe w zakresie wyrażenia zgody przez sąd na odrzucenie spadku w imieniu małoletnego dziecka trwa kilka miesięcy np. 7 i teoretycznie termin nam mija. Proszę się jednak nie bać, tak nie jest :)
Zgodnie z przyjętym orzecznictwem w momencie kiedy składacie Państwo wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu swojego małoletniego dziecka termin ten ulega zawieszeniu. Z kopii wniosku z potwierdzeniem złożenia lub potwierdzenia nadania listu poleconego wynika z jaką datą należy zawieści bieg terminu do odrzucenia spadku, dlatego tak ten dokument jest ważny dla Notariusza.
Przykład:
Jan Kowalski zmarł w dniu 1 lutego 2019 roku. Spadek po nim dziedziczy jego żona Anna i małoletnia córka Zuzanna. Pan Jan Kowalski był bardzo zadłużony i nie posiadał majątku. Pani Anna jak i małoletnia Zuzanna mają 6 miesięcy na odrzucenie spadku, który upływa w dniu 1 września 2019 roku. Pani Anna w dniu 1 kwietnia 2019 roku przed Notariuszem zrzekła się w swoim imieniu spadku po mężu i w tym samym dniu złożyła wniosek do sądu o odrzucenie spadku w imieniu małoletniej córki. Od momentu śmierci ojca małoletniej do dnia złożenia wniosku do sądu upłynęły 2 miesiąc z 6 miesięcy jakie mamy na odrzucenie spadku. Od dnia 1 kwietnia 2019 roku termin na odrzucenie spadku dla małoletniej ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego. Sąd w dniu 1 lipca 2019 roku po przeprowadzeniu rozprawy wydał postanowienie w którym wyraził zgodę Pani Annie Kowalskiej na to, aby odrzuciła ona spadek w imieniu małoletniej Zuzanny po zmarłym Janie Kowalskim. Postanowienie to uprawomocniło się w dniu 8 lipca 2019 roku. Od dnia 8 lipca 2019 roku zaczyna znów biec termin do odrzucenia spadku i Pani Anna ma 4 miesiące na to by odrzucić ten spadek w imieniu córki przed Sądem lub Notariuszem.
Pewnie zapytacie dlaczego 4 miesiące a nie 6 miesięcy ? Bo jak zostało wskazane powyżej termin na czas postępowania zostaje zawieszony. W związku z tym, że przed złożeniem wniosku upłynęło już 2 miesiące to po zakończeniu postępowania, kiedy termin się odwiesza termin ten zaczyna biec dalej. Oczywiście proszę nie czekać z tym na ostatni moment i najlepiej po otrzymaniu postanowienia sądu udać się niezwłocznie do Notariusza lub sądu w celu odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka.
W razie dodatkowych pytań lub wątpliwości zapraszam do kontaktu z Kancelarią.
Wskazuję także, że Kancelaria sporządza wnioski w imieniu swoich Klientów o odrzucenie spadku w imieniu małoletnich oraz reprezentuje ich w tego typu sprawach.
Z poważaniem
adwokat Katarzyna Kowalczyk
Telefon: 691-537-004
Mail:
www.adwokatsosnowiec.eu